آموزش جزئی و گام به گام نرم‌افزار WinProLader برای FATEK نصب و پیکربندی اولیه نرم‌افزار.
برای برنامه‌نویسی PLC های FATEK، نرم افزارWinProLadder ابزار اصلی است که به صورت گسترده استفاده می‌شود. این نرم افر از منطق نردبانی (Ladder Logic) پشتیبانی می‌کند و محیطی کاربرپسند دارد که هم برای مبتدیان و هم برای برنامه‌نویسان با تجربه مناسب است
آشنایی با محیط نرم‌افزار Interface
محیط WinProLadder به چند بخش اصلی تقسیم می‌شود.
| بخش | توضیح |
| نوار ابزار (Toolbar) | شامل دکمه‌های سریع برای ذخیره، کامپایل، دانلود و مانیتورینگ. |
| پروژه‌بی (Project Tree) | ساختار پروژه شامل Program Blocks، Data Registers، System Configuration. |
| ناحیه برنامه‌نویسی | جایی که ladder logic را می‌کشید. |
| نوار وضعیت (Status Bar) | اطلاعاتی مانند حالت اتصال، مدل PLC و وضعیت اجرا. |
المان‌های اصلی برنامه‌نویسی نردبانی
انواع مخاطب
| نماد | نام | توضیح |
| –|– | Normally Open (NO) | وقتی ورودی TRUE باشد، جریان را عبور می‌دهد. |
| –/– | Normally Closed (NC) | وقتی ورودی FALSE باشد، جریان را عبور می‌دهد. |
انواع سیم پیچ
| نماد | نام | توضیح |
| –( )– | Output Coil | وقتی انرژی بگیرد، خروجی را روشن می‌کند. |
| –( )– | Set Coil (Latch) | وقتی انرژی بگیرد، خروجی را روشن کرده و تا زمانی که Reset نشود روشن می‌ماند. |
| –( )– | Reset Coil (Unlatch) | وقتی انرژی بگیرد، یک خروجی Set شده را خاموش می‌کند. |
دستورات
تایمر: ON-Delay مثلاً T0 K100 یعنی تایمر 0 با زمان 10 ثانیه.
شمارنده : مثلاً C0 K5 یعنی شمارنده 0 پس از 5 خروجی می‌دهد.
انتقال داده : مثلاً MOV D0 D1 یعنی مقدار ثبات D0 را به D1 منتقل کن.
عملیات ریاضی.
یک مثال عملی ساده: راه اندازی یک موتور با ضریب ایمنی
فرض کنید می‌خواهید یک موتور را با شرایط زیر کنترل کنید:
با فشردن دکمه Start ورودی X0 موتور خروجی Y0روشن شود.
با فشردن دکمه Stop ورودی X1موتور خاموش شود.
اگر سنسور overload ورودی X2فعال شد، موتور خاموش شود و تا زمانی که یک دکمه Reset ورودی X3فشرده شود، روشن نشود.
برنامه Ladder Logic
Ladder
X0 X1 X2 Y0
—-| |—-+—-|/|—+—-|/|—+—————-( )
| | |
| Y0 | |
+—-| |—-+ |
| | |
X3 | |
—-| |———-+———-+——————-( ) [برای Reset کردن خطا]
توضیح
خط اول: موتور با Start روشن و با Stop یا Overload خاموش می‌شود.
خط دوم: وقتی Overload اتفاق می‌افتد، یک latch ایجاد می‌کند که تا زمانی که Reset نشود، اجازه روشن شدن موتور را نمی‌دهد.
ارتباط با PLC و انتقال برنامه
کامپایل : پس از نوشتن برنامه، آن را کامپایل کنید تا errors بررسی شود F9
اتصال: PLC را با کابل USB یا RS232 به کامپیوتر وصل کنید.
انتخاب پورت: در نرم‌افزار، پورت ارتباطی correct را انتخاب کنید.
دانلود : برنامه را به PLC دانلود کنید (Ctrl + F11).
اجرا: PLC را در حالت RUN قرار دهید.
عیب‌یابی (Troubleshooting) و دیباگ
Online Monitoring برای مشاهده وضعیت لحظه‌ای ورودی‌ها و خروجی‌ها.
Force On/Off برای شبیه‌سازی وضعیت یک ورودی یا خروجی مثلاً برای تست.
Watch Table برای مشاهده مقادیر ثبات‌ها مثلاً D0, D1
مشکلات رایج
عدم ارتباط : بررسی کابل، پورت و تنظیمات ارتباطی.
خطای کامپایل : دستورات نادرست یا آدرس‌های تکراری.
برنامه اجرا نمی‌شود : اینکه PLC در حالت RUN است.
.
انواع داده ها :
بیت Bitمقادیر باینری (0 یا 1)
اعداد صحیح : اعداد کامل
اعداد اعشاری : اعداد واقعی با نقطه اعشار
رشته : متن
ویژگی های پیشرفته WinProLadder
WinProLadder امکانات پیشرفته زیادی برای برنامه‌نویسی پیچیده دارد
بلوک های تابع : بلوک‌های کد قابل استفاده مجدد که وظایف خاصی را انجام می‌دهند.
زیرروال ها : بخش‌های جداگانه کد که می‌توانند از برنامه اصلی فراخوانی شوند.
وقفه ها : به رویدادهای خارجی در زمان واقعی پاسخ دهد.
پروتکل های ارتباطی: پشتیبانی از Modbus،Ethernet/IP و سایر پروتکل‌های ارتباطی صنعتی
استفاده از تایمر و شمارنده :
تایمرها و شمارنده ها اجزای essential بسیاری از برنامه‌های PLC هستند. به عنوان مثال :
Ladder
—-[ NO Contact X1 ]—-[ TON T0, K100 ]—-( Coil Y1 )—-
این rung می‌گوید: وقتی ورودی X1 روشن است، تایمر T0 با مقدار preset 100 (10 ثانیه) شروع می‌شود. پس از 10 ثانیه، تایمر T0 روشن شده و خروجی Y1 را فعال می‌کند
دستکاری داده:
WinProLadder دستورات مختلفی برای دستکاری داده دارد، از جمله :
انتقال داده
عملیات حسابی (جمع، تفریق، ضرب، تقسیم)
عملیات مقایسه‌ای
عملیات منطقی (AND, OR, XOR)
ارتباط با PLC و عیب یابی
WinProLadder از پروتکل‌های ارتباطی مختلفی پشتیبانی می‌کند :
USB : متداول‌ترین روش برای اتصال مستقیم به PLC
Ethernet : برنامه‌نویسی و مانیتورینگ از راه دور از طریق شبکه
Serial (RS-232/RS-485) : برای ارتباط با دیگر دستگاه‌ها مانند HMI و سنسورها
برای برقراری ارتباط با PLC Fatek، باید تنظیمات ارتباطی را در WinProLadder پیکربندی کنید، از جمله انتخاب پورت ارتباطی، نرخ Baud و سایر پارامترها.
عیب یابی و دیباگ :
ابزارهای دیباگ در WinProLadder شامل
مانیتورینگ آنلاین: مشاهده وضعیت ورودی‌ها، خروجی‌ها و متغیرها به صورت واقعی
نقاط توقف : توقف اجرای برنامه در نقاط خاص برای بررسی وضعیت
تک قدم : اجرای برنامه قدم به قدم برای ردیابی جریان برنامه
نکات عیب یابی رایج
بررسی سیم‌کشی و اتصالات به PLC
مطمئن شوید که PLC روشن و در حال اجرا است
مطمئن شوید که تنظیمات ارتباطی correct هستند
بررسی منطق برنامه برای یافتن errors
مراحل نصب
نصب درایورها : قبل از نصب نرم‌افزار، درایورهای ارتباطی (مثل USB Driver) را نصب کنید تا کامپیوتر شما بتواند با PLC ارتباط برقرار کند.
نصب نرم‌افزار : فایل Setup.exe را اجرا کرده و مراحل نصب را طی کنید.
فعال‌سازی (اگر لازم باشد) : برخی نسخه‌ها فعال‌سازی با License Key باشند
پیکربندی پروژه جدید :
پس از باز کردن نرم‌افزار، از منوی File گزینه New Project را انتخاب کنید.
مدل PLC خود را انتخاب کنید مثلاً FBs
نوع برنامه‌نویسیLadder Diagram (LD) را انتخاب کنید.
پیکربندی : در قسمت System Configuration، پورت ارتباطی COM1 برای RS232 یاUSB و Baud Rate معمولاً 9600 یا 115200 را تنظیم کنید.
منابع آموزشی تکمیلی
برای یادگیری کامل نرم افزار WinProLadder و برنامه نویسی PLC های FATEK، منابع آموزشی مختلفی وجود دارد:
نتیجه گیری
برای تسلط کامل بر نرم افزار WinProLadder و برنامه نویسی PLC های FATEK، ترکیبی از منابع زیر توصیه می‌شود.
شروع با مبانی : از دوره‌های آنلاین رایگان یا کتاب‌های آموزشی برای درک اصول اولیه استفاده کنید. با یک پروژه ساده مانند چشمک زن
LED شروع کنید.
تمرین عملی : کمکم دستورات جدید را یاد گرفته و در پروژه به کار ببرید وبا استفاده از شبیه‌ساز یا سخت افزار واقعی، برنامه‌نویسی را
تمرین کنید.
یادگیری پیشرفته : در دوره‌های حضوری یا آنلاین پیشرفته شرکت کنید تا مباحثی مانند شبکه‌سازی، HMI و عیب‌یابی را بیاموزید.
پشتیبانی و جامعه : از پشتیبانی دوره‌ها و انجمن‌های آنلاین برای رفع اشکال استفاده کنید.
منبع www.faratap.ir